Deze tekst komt uit de eerste brief van Paulus aan de gemeente van Korinte (1 Kor 13:5), zoals weergegeven in de vorige Bijbelvertaling (NBG). In onze nieuwe NBV21 staat “Ze is niet zelfzuchtig”. Met die “ze” wordt gedoeld op de Liefde.
In de “Navolging van Christus” van Thomas à Kempis uit 1441 staat iets dergelijks, maar van een andere kant bekeken: “Velen zoeken heimelijk zichzelf in de dingen die zij doen, en zij weten het niet.”
Dat veel mensen er steeds op gericht zijn zelf beter te worden van wat ze doen, zelfs van hun ‘goede daden’, is niet zo bijzonder. Dat weten we wel en we zien het overal om ons heen, en, als we eerlijk zijn, ook in onszelf. Maar Thomas schrijft er nog iets achteraan: “en zij weten het niet”. Dat laatste vind ik wél bijzonder. Het is ook typerend voor het hele boek dat Thomas à Kempis geschreven heeft. Hij geeft er telkens blijk van dat hij over een verlegen makende grote mensenkennis – én zelfkennis – beschikt. Paulus schrijft in zijn loflied over de Liefde in 1 Korinte 13, dat zij zichzelf niet zoekt. Thomas, van de andere kant, schrijft dat veel mensen zichzelf wél zoeken – en zich daarvan niet eens bewust zijn. Zozeer is hun egoïstisch gedrag tot gewoonte geworden.
Als je niet eens kunt zien waar je zelf “heimelijk” mee bezig bent, hoe kun je dan ooit voldoen aan wat wel wordt aangeduid als de Gouden Regel? “Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen.” In deze formulering staat de regel in de Bergrede (Matteüs 7:12). Laten we proberen om deze week vooral kritisch naar onszelf te kijken, en pas vanuit dat perspectief naar de ander. Dan kunnen we de ander liefhebben zonder heimelijk onszelf te zoeken. Ik wens je in dit licht een goede week toe!
Adriaan van Oosten